این مقاله به شکل مختصر است !
بنام خداوند دانا وتوانا
حضور، مهمانان عزیز وترتیب دهندگان سیمینارسلام واحترم صمیمانه تقدیم میدارم!
خوشحالم درین سیمیناربزرګداشت ازروز جهانی « زبان مادری « وسیرتاریخی وگسترش زبان فارسی ـ دری ودیگرزبانهابه بررسی گرفته می شود من نیز یادداشت هایم را که ،آرزوی دیرینه ام بود وخودرا درجمع شما عزیزآن میبینم میبالم حضورشما بزرگان به قراءت میگیرم
به بنیاد نظریات دانشمندان ،زبانها به مرور زمان تکامل نموده وسیع شده و به ثمرمیرسند ، درنتیجه پیرشده ودرهزارسال روبه انحطاط رفته و به زبانهای جدید منقسم میشوند اگر بگویم که، افغانستان گلستان زبان هاومرکزتمدن باستان آریانای کبیربود، درآن هیچ شک نیست.یکی ازنمونه های آن ، زبان مادری من)پشه یی) نیز یک گل ازاین گلستان آریایی است، من هم مانند هریک از شما به زبان مادری ام که، یکی از بزرگترین ووسیعترین زبان های باستان است میبالم.باید گفت که، دراین اوآخربرخی اززبانهای متعلق به اقلیت های کشورعزیزمان از جمله زبان پشه یی که، در روزگاران باستان وسیعترین زبان بود. ازسده های مدیدی تحت فشار شدیدوانکارناپزیردو زبان اکثریت پشتو ودری که، مقام ارزشتمند ملی ورسمی را دارند قرار دارد. به هرحال ازمقدمه چینی بنا به ضیقی وقت پرهیز کرده به اصل موضوع می پردازم بعداز اشغال سرزمین افسانوی هند توسط استعمار انگلیس، انگلیس ها هند را به نام هندبرتانوی نامیدند، درهای بسته این کشور پهناور، افسانوی رادربرابرغربی ها گشودند . توجه علماٰ و دانشمندان به زبانها وادیان باستانی معطوف وبه تحقیق تاریخ ،علوم،فرهنگ وبهتر شناسایی این مرز وبوم آغاز به فراگیری زبانهای باستان هند نمودند که، پژوهش از کتاب ویدا و زبان سانسکریت آغاز میگردد. درزمره آن (سانسیکریت ) را به نسبت ارزش تاریخی آن مطالعه وبرسی نموده به این نتیجه میرسند که، زبان سانسکریت مادر زبانهای آریایی است پژوهشها به جا استاد نشده بعدآ دانشمند بزرگ دوکتور کستالوبون زبان آریک را مادر زبانهای هندو اروپایی مینامد. مشابهت های گرامری ودیالکتیک زبانهای باستانی ، بازبانهای اروپایی ایشان را وادار به نامگذاری جدید نموده ، درنتیجه، این زبانها را به نام (هندواروپایی) و(هند وجرمنیک) از یک ریشه وآریایی مینامند. دانشمندان زمان انشاٰ کتاب ویدا را (1400 ق م) در هند باستان تعین وزبان اصیل آریایی را به زبان های متعدد دیگری آریایی تقسیم شده میدانند وخودش را مرده وازبین رفته دانسته وبرعلاوه به مرگ آن مهر تایید میگذارند
دوستان ! به باورکامل من ، زبان اصیل آریایی (آریک) از زمان باستان تا امروزدرافغانستان زنده است. ادبیات موجوده آریایی ها میراث بلا منازعه آن و(آریانا ویجه) اولین خانه مشترک آریایی ها است که ، دانشمندان،عمران رابه (۴۰۰۰ق،م) میرسانند، نام (آریاناویجه یا ویجو)یعنی (سرزمین آریا وکشورنجبا ،اصیلان وپاکزادگان) ، مصدر (آریک) وافعال آن (آر، آریا ،آرین وآریانا) و نام های ترکیبی ارباب الانواع که، درکتاب ( ویدا) انشا شده اند درزبان پشه یی زنده میباشند .در مرحله بعدی که، دانشمندان زمان انشاء کتاب (ویدا) راکه، (۱۴۰۰ ق م) مورد تائید قرار میدهند، واژه های (ویدا، ود) با مشتقات آن در زبان پشه یی تشریح شده میتواند. همچنان توضیح واژه (اوستا) که، نام کتاب مقدس حضرت زردشت پیامبر است،دانشمندان زمان انشا انرا (۱۰۰۰ق،م) دانسته وملحقات بعدی آن درزبان پشه یی توضیح شده میتواند درباره معنی واژه (اوستا) نظریات علما غربی وعربی گوناگون بوده ،علماء عرب واژه (اوستا) را( نادانسته) معنی مینمایند وآنرا یک راز خاص دربین خداوند وپیامبرش حضرت زردشت میدانند. ثبوت دیگری از زبان اصیل آریایی (آریک)درعصر داریوش هخامنشی سالهای (۳۰۰ ق،م) توضیح و تشریح سه سطر،خط میخی درکوه بغستان ایران درزبان پشه یی ، نشانه دیگری از زنده بودن زبان اصیل آریایی (آریک ) است. موضوع دیگرزندگی زبان اصیل آریایی (آریک) خط نبشته سنگ سرخ کوتل بغلان است که دانشمندان محقق این نبشته را نیز به دین زردشت وسالهای ( ۲۰۰و ۳۰۰ میلادی) میدانند، حاضرم که ،به خاطرزنده بودن زبان ( آریک) انرا در زبان پشه یی توضیح وتشریح نمایم .
دوستان ! زبان اصیل آریایی( آریک) را میتوان همین امروز در واژه های زنده زبانهای هند واروپایی ، مانند دیالکتیک ، کلاسیک، آمبولانس، پولیس، تروریست ،پروتست ... وغیره پژوهش کرد.
دانشمندان محترم ! زبان (آریک) اززمان باستان تا اکنون دارای قدرت خاص ادبی خود بوده ، درادیان باستان، کرشنا، بودا، زردشت وادیا ن بعدی تا اکنون خود راحفظ نموده ،واژه (آریک) درنتیجه پژوهش، دانشمندان اروپایی ، خاصتآ دانشمند بزرگ ، دوکتورگوستاولوبون کشف، و به نام نامی آن سخت گره خورده ، هدیه نهایت ارزشمند است . حاضرین محترم، همین واژه (آ ریک) است که ، راه ، پژوهش را برایم باز وتشنگی ام را رفع نمود. بربنیاد سطورفوق میتوانم ادعا کرد که، زبان اصیل (آریک) تا اکنون درزبان خودش (پشه یی) زنده است. گوستاولوبون چنین میگوید: اقوام آریایی قبل از تیت شدن و مهاجرت به یک زبان مخصوص صحبت میکردند که نامش (آریک ) بود که،حالا وجودنداشته ومفقوداست ، ولی زبان سانسیکریت ازآن بوجود امده و زبان اصیل آریایی (آریک) که، مادربزرگ همه زبانهای آریایی نامیده میشود، کم ازکم ۳۰۰۰ سال ق،م .به آن صحبت میکردند وزبان مشترک ایشان بود. ولی حالاهیچ نشانه ازآن باقی نمانده به علت اینکه نوشته های تاریخی آنها از(۱۴۰۰ ق م) به پیش نمیرسند. ولی( سانسیکریت،اوستا وفارسی کهن از زبان اصیل آریایی «آریک» تولد گردیده اند)
نتیجه : دانشمندان پژوهش زبانهای باستان هند را بیشتر از۳۰۰ سال قبل اغاز نموده درنتیجه زبان اصیل آریایی (آریک) را، بعدازسالهای (۱۴۰۰ق م) مرده دانسته وفتوای مرگ آن را داده اند. ولی بربنیاد اسناد تاریخی و پژوهش های نیم بند من ، زبان اصیل آریایی (آریک) به نسبت داشتن واژه های کهن ومورد استعمال امروزینش مانند واژه های آریانا ویجه وآریک در(۳۰۰۰ق،م ) وافعال ان مانند (آر،آریا،آرین ،آریانا) ، درسالهای (۱۴۰۰ق م) واژه های پر آوازه ویدا، ریگویدا، ود وغیره، همچنان توضیح وتشریح واژه های روحانی اوستا،زند ، پازند در(۱۰۰۰ ق، م) و به تعقیب آن موجودیت اسناد قوی خط میخی کوه بیستون درسالهای (۵۲۲ ـ۴۸۶ ق، م ) وهم موجودیت سنگ نبشته آتشکده سرخ کوتل بغلان با ادبیات بی مانندش که، مربوط به سالهای (۲۴۰م ) است زنده بودن زبان اریک را ثابت میسازد. حالا اگر، واژه های آریایی واسناد معتبرتاریخی فوق ، رابر بنیاد قواعد گرامری زبان (پشه یی) تحت پژوهش ،توضیح وتشریح قراردهیم، درنتیجه واضح ومبرهن میشود که ، زبان پشه یی همان زبان اصیل آریایی(آریک) است . به بنیاد توضیحات دوکتور گوستاولوبون که، اقوام آریایی درسرزمین اولی شان به یک زبان صحبت میکردند صدق میکند. بناءَ من زنده بودن زبان اصلی آریایی (آریک) را،به حاضرین این سیمینار« زبان مادری»وبه همه یی آریا یی زبانان مژده داده و زبان مادری ام را زبان زنده(آریک – پشه یی) میدانم . برخی این توضیحات پژوهشی درکتاب طبع شده ام بنام (موقف زبان پشه یی در زبانهای هند و اروپایی ) با یک تقریض ریس (مرکز علمی تحقیقات زبانها و ادبیات) اکادمی علوم افغانستان و بعدا توسط موسسه قلم افغانستان در سال 1386 درتعداد هزار جلد به چاپ رسیده است علاقمندان میتوانند که ازآن مستفید شوند. به بهانه بزرگداشت از سیمینار زبان «مادری» میخواهم به خاطر ادای احترام به زبان اصیل آریایی« اریک » مادر زبانهای هندو اروپایی پیشنهادنمایم که ، قدردانی واحیای دوباره زبان اصیل آریایی ( آریک) مادر زبانهای هند و اروپایی یک مرکزپژوهشی دراکادمی علوم افغانستان تحت نظر یونسکوبه خاطر معلومات بیشتردرباره زبانهای آریایی وزمان پیدایش انها اساس گزاشته شود.
با احترام احمد جان ماڼو
شنبه 18 فبروری 2017 شهر وایله کشور دانمارک
لینک ویدیوی سخنرانی https://www.facebook.com/ahmad.j.mano/videos/1102691586525761/
